Nhượng quyền thương hiệu là gì? Điều kiện và thủ tục cần thiết khi nhượng quyền thương hiệu

Đối với các thương hiệu lớn, nhượng quyền là hoạt động khá phổ biến để thúc đẩy thương hiệu ngày càng bay xa, lớn mạnh và mở rộng phạm vi phát triển. Vậy nhượng quyền thương hiệu là gì, ưu điểm và các điều kiện cần để thực hiện nhượng quyền ra sao, cùng BKNS theo dõi ngay trong bài viết dưới đây nhé.

Nhượng quyền thương hiệu là gì?

Nhượng quyền thương hiệu, còn được gọi là “franchising” trong tiếng Anh, là một mô hình kinh doanh mà trong đó một tổ chức (gọi là “người nhượng quyền” hoặc “franchisor”) cấp phép cho một cá nhân hoặc tổ chức khác (gọi là “người được nhượng quyền” hoặc “franchisee”) quyền sử dụng thương hiệu, sản phẩm, dịch vụ, quy trình kinh doanh và hệ thống hoạt động đã được phát triển trước đó. Hình thức nhượng quyền thương hiệu thường được áp dụng rộng rãi trong nhiều ngành kinh doanh khác nhau, bao gồm cả lĩnh vực như nhà hàng, cửa hàng bách hóa và dịch vụ sửa chữa ô tô, dịch vụ sức khỏe và thể thao, và nhiều ngành công nghiệp khác. Điều quan trọng là người được nhượng quyền cần tuân thủ các quy định, quy trình và tiêu chuẩn do người nhượng quyền đề ra để bảo đảm sự nhất quán và thành công trong hoạt động kinh doanh.

Theo IFA, có đến hơn 120 ngành được phép hoạt động nhượng quyền kinh doanh. Mô hình kinh doanh này dự báo sẽ ngày càng trở nên phổ biến và IFA ước tính năm 2021 sẽ gia tăng thêm hơn 26.000 đơn vị mới.

Sự cần thiết về việc nhượng quyền thường xuất hiện khi bên nhượng quyền sở hữu một tài sản thương hiệu có quy mô đáng kể và tiềm năng mở rộng, nhưng lại thiếu khả năng tài chính và mô hình kinh doanh hoạt động đủ hiệu quả để thực sự tạo ra lợi nhuận.

Ý nghĩa của từ nhượng quyền thương hiệu

Cho tới thời điểm hiện tại, khái niệm “nhượng quyền thương hiệu” vẫn chưa có sự thống nhất về ý nghĩa, bởi vì có nhiều cách giải thích khác nhau cho nó. Ban đầu, cụm từ này bắt nguồn từ tiếng Pháp qua thuật ngữ “Franchise,” với hai nghĩa cơ bản:

• • Đặc quyền (Privilege).
• • Tự do (Freedom).

Do đó, có thể hiểu “Franchise” là việc nhượng quyền thương hiệu hoặc nhượng quyền kinh doanh. Ngoài ra, một số người hiểu cụm từ này theo thuật ngữ “Franchising.” Tuy nhiên, cả hai cách hiểu này đều có sự khác biệt riêng, gây ra khó khăn trong việc làm rõ và phân biệt chúng.

Điều kiện cần có khi nhượng quyền thương hiệu?

Khi nhượng quyền thương hiệu, có một số điều kiện cần phải được đáp ứng để đảm bảo quá trình nhượng quyền diễn ra một cách hiệu quả và bền vững. Dưới đây là một số điều kiện quan trọng khi nhượng quyền thương hiệu:

• • Thương hiệu và Hệ thống đã phát triển: Người nhượng quyền cần phải có một thương hiệu đã được xây dựng và thử nghiệm thành công trước đó. Hệ thống kinh doanh, quy trình và quy tắc cũng cần phải được phát triển và tinh chỉnh.
• • Quyền Sở hữu Trí tuệ: Người nhượng quyền cần phải sở hữu quyền trí tuệ liên quan đến thương hiệu, bao gồm các bằng sáng chế, nhãn hiệu, bản quyền, và các phần mềm, nếu có.
• • Hệ thống hoạt động: Cần phải có hệ thống hoạt động rõ ràng và chi tiết về cách vận hành kinh doanh, từ việc sản xuất sản phẩm/dịch vụ đến quản lý và tiếp thị.
• • Hướng dẫn và Đào tạo: Người nhượng quyền cần cung cấp hướng dẫn và đào tạo chi tiết cho người được nhượng quyền về cách vận hành kinh doanh, quản lý, tiếp thị, và duy trì chất lượng.
• • Hỗ trợ liên tục: Người nhượng quyền cần phải cung cấp hỗ trợ liên tục trong suốt thời gian hợp đồng, bao gồm việc giải đáp thắc mắc, cung cấp hỗ trợ kỹ thuật, và cập nhật các thông tin mới.
• • Tài chính ổn định: Cả người nhượng quyền và người được nhượng quyền cần phải có tài chính ổn định để duy trì hoạt động kinh doanh và thực hiện các cam kết hợp đồng.
• • Hợp đồng nhượng quyền: Cần phải có một hợp đồng nhượng quyền thương hiệu chi tiết và rõ ràng về các điều kiện, quyền và nghĩa vụ của cả hai bên.
• • Khả năng hợp tác: Cả người nhượng quyền và người được nhượng quyền cần phải có khả năng hợp tác và làm việc chung để đảm bảo sự thành công của mô hình nhượng quyền.

Những điều kiện này có thể thay đổi tùy theo ngành công nghiệp và mô hình kinh doanh cụ thể, nhưng chúng thường là những yếu tố quan trọng giúp đảm bảo quá trình nhượng quyền thương hiệu diễn ra hiệu quả.

Thủ tục cần có khi nhượng quyền thương hiệu

Nếu bạn muốn nhân rộng mô hình kinh doanh của mình bằng cách chuyển quyền sở hữu:

• • Chuyển nhượng thương hiệu hay nhãn hiệu là quá trình mà người chủ sở hữu quyền sở hữu hoàn toàn nhãn hiệu của mình chuyển giao cho một tổ chức hoặc cá nhân khác.
• • Quyền sở hữu nhãn hiệu và tất cả những quyền liên quan đến nó đều được bảo vệ trong thời gian được quy định bởi luật bảo hộ trên toàn lãnh thổ Việt Nam.
• • Những tổ chức hoặc cá nhân khác muốn sử dụng nhãn hiệu hoặc dấu hiệu đã được bảo vệ nhằm mục đích thương mại phải có sự chấp thuận của người chủ sở hữu thương hiệu.
• • Việc chuyển nhượng quyền sở hữu thương hiệu thường được thực hiện thông qua việc ký kết hợp đồng chuyển nhượng quyền sở hữu công nghiệp, trong đó bao gồm cả nhãn hiệu hay thương hiệu.

Việc chuyển nhượng diễn ra dưới hình thức hợp đồng chuyển nhượng quyền sở hữu công nghiệp (nhãn hiệu, thương hiệu).

Theo Điều 1 Khoản 9 Văn bản số 18/2011/TT-BKHCN, thành phần tài liệu chuyển giao quyền sở hữu công nghiệp như sau:

Tuy nhiên, để thực hiện được hình thức này, bạn phải có văn bằng bảo hộ nhãn hiệu do mình tạo ra. Chỉ sau đó, bạn mới đủ điều kiện để nhượng quyền thương hiệu của mình cho người khác.

Đối với câu hỏi về đăng ký kinh doanh

Căn cứ Khoản 1 Điều 3 Nghị định-Luật số 39/2007/NĐ-CP về việc cá nhân tiến hành hoạt động thương mại một cách độc lập, thường xuyên không phải đăng ký cũng quy định như sau:

Vì vậy, các điều kiện và thủ tục nhượng quyền mà bạn cần tìm hiểu như đã trình bày ở trên.

Ưu nhược điểm của nhượng quyền thương hiệu

Để có được cái nhìn đầy đủ hơn về mô hình nhượng quyền kinh doanh thương hiệu, sau đây BKNS chia sẻ đến bạn là một số ưu nhược điểm của nhượng quyền.

Ưu điểm

• • Tăng cường phạm vi thương hiệu: Một trong những ưu điểm rõ ràng của việc nhượng quyền thương hiệu là mở rộng sự hiện diện và phủ sóng của thương hiệu, đồng thời tăng cường nhận thức về thương hiệu trong tâm trí của khách hàng mục tiêu.
• • Cung cấp nguồn vốn khởi đầu: Trong một số trường hợp, dù thương hiệu đã có một hình ảnh tốt, nhưng nguồn vốn đầu tư để mở rộng có thể bị hạn chế. Bên nhận nhượng quyền có thể cung cấp nguồn tiền đều đặn, giúp tăng cường vốn khởi đầu để mở rộng hoạt động trong nhiều lĩnh vực.
• • Cải thiện và nâng cao chất lượng nhân sự: Khi mở rộng quy mô, việc đào tạo và nâng cao chất lượng đội ngũ nhân viên là điều cần thiết để đảm bảo hoạt động diễn ra trôi chảy. Nhượng quyền thương hiệu có thể giúp tái đào tạo nhân viên, loại bỏ những người không phù hợp và đào tạo những cá nhân có nền tảng tốt.
• • Xây dựng hệ thống thương hiệu: Việc nhượng quyền thương hiệu thường đi kèm với việc mở rộng hệ thống địa điểm và phân phối. Những đối tượng nhận nhượng quyền thương hiệu có thể góp phần xây dựng hệ thống thương hiệu riêng biệt và mở rộng sự hiện diện trên thị trường.
• • Tạo ra nguồn doanh thu ổn định: Hoạt động nhượng quyền thường mang lại nguồn doanh thu đều đặn từ việc thu phí bản quyền và nhượng quyền, giúp đảm bảo một nguồn thu ổn định cho công ty

Tuy vậy, cũng cần lưu ý đến các nhược điểm có thể đi kèm trong quá trình nhượng quyền thương hiệu.

Nhược điểm

Bên cạnh những cơ hội mà nhượng quyền thương hiệu mang đến thì cũng có những nhược điểm nhất định. Sau đây là một số nhược điểm của hình thức kinh doanh này:

• • Quyền sở hữu thương hiệu không hoàn toàn: Trong trường hợp nhượng quyền thương hiệu, bên nhận nhượng quyền không trở thành chủ sở hữu thương hiệu mà chỉ có quyền kinh doanh dưới thỏa thuận của thương hiệu đó.
• • Rủi ro hiệu ứng “dây chuyền”: Hiệu ứng này có thể xảy ra khi một cơ sở gặp khó khăn, dẫn đến sự không hài lòng của khách hàng, từ đó ảnh hưởng tiêu biểu đến các cơ sở khác trong cùng mạng lưới thương hiệu.
• • Cạnh tranh không đồng bộ: Sự cạnh tranh giữa các cửa hàng nhượng quyền có thể dẫn đến tình trạng không đồng nhất trong hoạt động kinh doanh, gây ra ảnh hưởng tiêu cực đến sự phát triển của mạng lưới.
• • Hạn chế sáng tạo: Mô hình nhượng quyền thương hiệu có thể hạn chế sự sáng tạo và đột phá trong hoạt động kinh doanh, do mọi hoạt động được điều chỉnh theo hợp đồng và phải tuân theo quy định của thương hiệu.

Kết luận

Hoạt động nhượng quyền đang ngày càng phổ biến trên cả Việt Nam và thế giới. Hy vọng những kiến thức được cung cấp trên đây đã giúp bạn hiểu được nhượng quyền thương hiệu là gì, các thủ tục và điều kiện cần thiết để thực hiện nhượng quyền thương hiệu.

Đừng quên theo dõi BKNS để cập nhật thêm nhiều thông tin khác hấp dẫn hơn nữa nhé.